Tiểu sử và cách thờ Quan Công
QUAN CÔNG tên thật là QUAN VŨ tự là TRƯƠNG SINH sau đổi thành VÂN TRƯỜNG người làng GIẢI LƯƠNG tỉnh HÀ ĐÔNG từ thủa nhỏ nghĩa khí của QUAN CÔNG đã bộc lộ nhân thấy có kẻ cừơng hào hiếp đáp người yếu QUAN CÔNG liền giết đi rồi sống cuộc sống giang hồ phiêu bạt. Rồi QUAN CÔNG gặp LƯU BỊ và TRƯƠNG PHI 3 người kết nghĩa vườn đào thề cùng sống chết đem lại giang sơn cho nhà HÁN. Đi theo phò tá LƯU BỊ QUAN CÔNG luôn một lòng vì chủ không quản ngại vào nơi nước sôi lửa bỏng. Luôn giữ một tấm lòng son sắt sáng ngời.
Khi bất đắc dĩ phải hàng TÀO THÁO để giữ mạng sống cho CAM, MI phu nhân (vợ LƯU BỊ) QUAN CÔNG luôn giữ được nghĩa khí của mình luôn biết giữ đúng phép tắc kính trên nhường dưới. Có một lần để TÀO THÁO đã bố trí cho QUAN CÔNG và 2 vị CAM, MY phu nhân o cùng một phòng QUAN CÔNG đã cầm nến đứng hầu ở ngoài cả đem không biết mệt mỏi THÁO được tin đó không khỏi khâm phục cái nghĩa khí đó của QUAN CÔNG. Dù TÀO THÁO có dùng của cải, gái đẹp, và đối đãi với QUAN CONG rất hậu (hơn LƯU BỊ rất nhiều): 3 ngày một tiệc nhỏ, 5 ngày một tiệc lớn, lên ngựa thưởng một nén vàng, xuống ngựa thưởng một nén bạc…. nhưng tất cả những thứ đó không thể nào làm thay đổi được tấm lòng son sắt của QUAN CÔNG. Khi biết được tin anh mình ở chỗ VIÊN THIỆU QUAN CÔNG đã không ngại gian lao vất vả “qua 5 quan chém 6 tướng để về với LƯU BỊ:
Treo ấn phong vàng giã tướng TÀO
Tìm anh dấn bước dạ xôn xao
Xông pha nghìn dặm bon chân ngựa
Xung đột năm quan múa lưỡi đao
Trời đất chứa chan lòng tiết nghĩa
Núi non lừng lẫy tiếng anh hào
Một mình chém tương ai đuơng nổi
Đề vịnh xưa nay kể xiết bao
Trước khi từ giã TÀO THÁO để về với chủ cũ QUAN CÔNG đã không quên trả ơn cho THÁO (chém 2 tướng giỏi của VIÊN THIỆU là NHAN LƯƠNG vÀ VĂN SÚ, giải vây thành BẠCH MÃ giúp TÀO THÁO). Khi TÀO THÁO gặp nạn ở HOA DUNG. QUAN CÔNG đã nghĩ đến tình nghĩa trước đây của THÁO mà tha chết cho y. Cái nghĩa khí ấy của QUAN CÔNG khiến cho người ta vô cùng bội phục. Ngay cả TÀO THÁO cũng phải kính trọng nói với các tướng của mình rằng:”tước lọc và tiền bạc không đổi chí lúc đến lúc đi đều phân minh những người như vậy ta vô cùng kính trọng_các ngươi nên học theo”.
Về sau QUAN CÔNG đã bị LỤC TỐN dùng quỷ kế. ĐÃ bẮt đước QUAN CÔNG dâng cho TÔN QUYỀN và bị xử tử vào năm KIẾN AN thứ 24(219). thọ 58 tuổi thiên hạ mất đi một vi anh hùng cái chết của ông là do tính kiêu ngạo mang lại ông đã coi thường LỤC TỐN một kẻ không có danh tiếng nhưng mưu mô sâu sắc và chính kẻ không có danh tiếng đó đã đánh cho ông thể thảm và ông đã phải trả cái giá quá đắt cho tính kiêu ngạo của mình _bằng chính tính mạng mình. Nhưng cái tính kiêu ngạo của ông hầu như bị lu mờ bởi phẩm chất trung nghĩa của ông.
Anh hùng còn nhớ GIẢI LƯƠNG xưa
Lãm liệt QUAN CÔNG tiếng đến giờ
Huynh đệ một ngày tình nghĩa nặng
Đế vương muôn kiếp khói huơng thờ
Gương trung vằng vặc soi trời bể
Nghĩa khí ầm ầm nổi gió mưa
Đình miếu đến nay đâu chẳng có
Trải qua ngày tháng vẫn trơ trơ!
QUAN CÔNG mất đi nhưng tiếng tăm còn để lại đến muôn đời. Một vị anh hùng không hề biết khiếp sợ trước cường quyền luôn coi cái chết nhẹ tựa lông hồng.
Ngôi mộ Quan Công nằm ở thị trấn Quan Lâm, thuộc vùng ngoại ô phía Nam thành phố Lạc Dương, tỉnh Hà Nam. Đối với người dân Trung Quốc, đây là một thánh địa hết sức thiêng liêng. Hàng năm, vào mùa thu, người Hoa trong nước và Hoa kiều hải ngoại tụ tập về đây rất đông để dự một lễ hội nhiều ngày có tên là Quan Lâm quốc tế triều thánh đại điển.
Một trong bảy cố đô củaTrung Quốc
Trung Quốc có rất nhiều thành phố vốn là kinh đô cổ xưa, nhưng nay người ta phân loại và xếp hạng có bảy kinh đô lớn, gọi là thất đại cổ đô (Trung Quốc dùng từ cổ đô chứ không gọi là cố đô như ở Việt Nam). Đó là Bắc Kinh, Nam Kinh, Tây An, Hàng Châu, Lạc Dương, An Dương, Khai Phong. Riêng trong tỉnh Hà Nam, đã có 3 cổ đô là Lạc Dương, An Dương, Khai Phong.
Thành phố Lạc Dương (nơi có ngôi mộ Quan Công) ra đời cách đây hơn 3.000 năm (11 thế kỷ trước Công nguyên). Trước sau, có tất cả chín triều đại đã kiến đô tại đây: Đông Chu, Ngụy, Tây Tấn, Bắc Ngụy, Đường, Hậu Lương, Hậu Đường… Vì thế, Lạc Dương còn được gọi là Cửu triều cổ đô.
Lạc Dương hiện nay là một thành phố cỡ trung bình, dân số khoảng 1 triệu người, nằm ở tả ngạn con sông Lạc Hà, đổ ra con sông lớn Hoàng Hà nằm ở phía Bắc thành phố. Lạc Dương thu hút du khách vì có nhiều di tích lịch sử nổi tiếng, như hang đá Long Môn (Long Môn Thạch Oa) với 100. 000 pho tượng Phật khắc vào vách đá, được UNESCO xếp vào di sản văn hóa thế giới vào năm 2000, chùa Bạch Mã, ngôi chùa Phật xưa nhất của Trung Quốc, mộ Quan Công và thành cổ thời Hán và Ngụy. Ngoài ra, Lạc Dương còn nổi tiếng là xứ sở của hoa mẫu đơn, được chọn là “quốc hoa của Trung Quốc”.
Lăng mộ của “thánh nhân”
Trong xã hội phong kiến Trung Quốc, nơi an táng các bậc đế vương được gọi là lăng, còn nơi an táng của tất cả các người khác, từ quan đại thần cho đến dân thường, đều gọi là mộ. Thế nhưng, trong lịch sử Trung Quốc, có hai nhân vật không phải là vua hay hoàng đế nhưng nơi an táng lại được gọi là lăng mộ hay lăng tẩm: đó là Khổng Tử và Quan Công, cả hai đều được tôn xưng là “thánh nhân”, một người là “văn thánh”, một người là “võ thánh”.
Khổng Tử người nước Lỗ thời Xuân Thu là nhà tư tưởng, nhà giáo dục vĩ đại của Trung Quốc cổ đại, học thuyết Nho gia của ông là cơ sở văn hóa của xã hội Trung Quốc trong suốt mấy nghìn năm lịch sử. Nhân dân Trung Quốc tôn vinh ông là “thánh sư”, là bậc “chí thánh”.
Quan Công, tên là Quan Vũ, tự là Vân Trường, là một viên tướng thời Tam Quốc. Ông không phải là nhà quân sự lỗi lạc, ông là một viên tướng giỏi đánh trận như rất nhiều viên tướng khác trong ba nước Ngụy, Thục, Ngô. Nhưng qua sự miêu tả của La Quán Trung trong bộ tiểu thuyết lịch sử Tam Quốc diễn nghĩa, Quan Công nổi bật như một điển hình về khí tiết của người quân tử với những đức tính nhân, nghĩa, tín, dũng (còn về trí thì còn thua kém nhiều người).
Sau khi chết, Quan Công còn hiển thánh ở núi Ngọc Tuyền và nói chuyện với nhà sư Phổ Tĩnh. Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, Quan Công là nhân vật được hư cấu nhiều nhất và đã trở thành “thánh nhân”, thậm chí những gì có liên quan đến Quan Công, như thanh long đao, ngựa Xích Thố đều trở thành những nhân vật linh thiêng.
Xin cho hỏi vì sao thờ Ông ?
-Trả lời : người Hoa tin rằng khi thờ Quan công sẽ mang lại vận khí cho gia chủ, tránh tà ma và những điều không mai mắn. Quan diểm người Việt theo Phật giáo thờ Quan Công nhằm tôn trọng đức tính trung hiền của ông, là tấm gương con cháu noi theo.
Tuổi nào nên thờ thân nam hay nữ ?
-Lứa tuổi thờ Quan Công có thể sớm nhất từ năm 25-45 tuổi, chỉ có thân nam được thờ phượng và cúng bái.
Cách thức thờ và an vị Ông ?
Về việc tượng Quan Công thì người ta thờ ông ta vì kính trọng sự trung nghĩa của ông ấy. Vì vậy mới tôn là …Trung Nghĩa Thiên Thu Đế Quân.
Và vì vậy, nên nếu bạn thành kính mà thờ thì trong nhà cũng tăng thêm chánh khí, khiến cho tà ma, ngoại đạo cũng phải kiêng dè một chút! Linh bao nhiêu là tùy vào tâm thành và sự tôn kính của ta.
Quan Vũ là người luôn tôn trọng tư cách của một người quân tử theo truyền thống nho giáo, vì vậy, nếu thờ ông ta thì phải chọn nơi thanh tịnh, sạch sẽ, trang nghiêm. Mua một cái trang thờ, để tượng ông ta đứng bên trong, rồi thường xuyên đốt nhang là đủ. Nhưng khi thiết lập trang thờ và những lúc đốt nhang, phải mặc áo quần dài đàng hoàng, và nhất là thân thể phải sạch sẽ.
Khi trang bị mọi thứ đâu đó sẵn sàng thì chọn ngày tốt mà thiết lập bàn thờ. Khi đặt tượng, hoa, quả, hương án xong, chỉ cần thành tâm chấp tay khấn như vầy.
"... Con tên... , 25 tuổi, vì ngưỡng mộ sự trung nghĩa và đức độ của Ngài mà nay đã thiết lập bàn thờ Ngài tại tư gia/cơ quan như vầy. Kính mong triệu thỉnh Ngài Quan Thánh Đế Quân nhập tượng, trấn trạch, duy trì chánh khí trong nhà. Và xin nguyện sẽ cố gắng noi theo sự dạy bảo của Ngài. Đệ tử thành tâm phụng thỉnh! (3 lần, mỗi lần lạy 1 lạy). "
Khi đã thờ thì không gọi bất cứ tên nào của ông ta cả mà chỉ gọi là Ông. Bàn thờ phải có 1 bóng đèn đỏ. Không được để đèn sáng quá. Tốt nhất là để bàn thờ nơi mình làm việc. Bàn thờ phải để cao hơn đầu người. Có rèm che thì càng tốt. Vì nơi thờ thần linh thì không nên để người ta nhìn thấy thẳng mặt vị thần được thờ. Và chỗ thờ Ngài không được làm những chuyện ô uế, gian trá,. . v... v...
Không ăn thịt trâu, chó, chuột và gà trống. Nghĩa là không cố tình, hoặc biết thì không được ăn. Còn vô tình ăn phải thì cũng không sao.
Nếu bạn trưng như một cái tượng thì nó sẽ là 1 cái tượng. Nhưng nếu bạn thờ như một vị thần thì Ông sẽ là một vị thần, giúp cho gia đình bình an, mọi người sáng dạ, làm ăn ngay thẳng mà vẫn phát triển thịnh vượng.
Thông thường người ta làm tượng Ngài 1 tay cầm thanh long đao, 1 tay vuốt râu (nếu đứng). Và 1 tay cầm sách, 1 tay vuốt râu (nếu ngồi). Do vậy, không liên quan gì đến ấn thủ cả. Có thể người ta làm theo lối vuốt râu rồi bị biến dạng mà thôi !
Nhớ ngày thường thì đốt nhang thôi cũng được. Nhưng khi cúng trang trọng thì phải... có rượu (3 chung) và thịt cho Ông. Thịt thì mua loại làm sẵn chứ không nên mua về làm để tránh sát sanh nhé !
Mỗi khi cúng thì đọc như vầy... Hôm nay nhân ngày... . gì đó, để tưởng nhớ tới công ơn trì gia, trấn trạch, của Ngài, đệ tử có bày chút ít hoa, quả, rượu, thịt... thành tâm xin phụng thỉnh Ngài về hưởng dụng chứng giám.
Mỗi năm thì dùng hoa cúc nhúng nước mà... tẩy trần (rửa bụi)... cho Ngài 1 lần vào trước giờ Giao Thừa nhé !
Thờ Quan Công (Quan Đế) có hai kiểu thông dụng.
1. Tượng ba Ông: Quan Công ngồi giữa, tay vuốt râu (đôi khi vẽ tay kia cầm kinh Xuân thu). Sau lưng là Quan Bình giữ ấn (trái), Châu Thương cầm đao Thanh Long (phải).
Châu Thương (cũng gọi Châu Xương, Châu đại tướng quân). Theo TQC (tr. 459, 460, 568), Quan Công đưa hai chị dâu (vợ Lưu Bị) tìm Lưu. Gần tới núi Ngọa Ngưu thì gặp tướng cướp Châu Thương, mặt đen, râu xồm, cao lớn, hình dung dữ tợn. Châu bỏ lâu la đi theo Quan. Nghe tin Quan Công và Quan Bình bị Tôn Quyền chém, Châu đâm cổ tự vẫn. Châu được tôn thờ là Cương trực Trung dũng Đại thiên tôn. Kinh MT tả: Phù thiên dũng tướng. Sát địa mãnh thần. Thiết tu ngân xỉ. Hắc diện châu thần. (Tướng khỏe phụ giúp trời. Thần khỏe trông coi đất. Râu sắt răng bạc. Mặt đen môi đỏ.)
Quan Bình. Theo TQC (tr. 446-468), sau khi gặp Châu, Quan Công tiếp tục tìm Lưu Bị và Trương Phi. Đến Hà Bắc, gặp ông lão Quan Định có con thứ là Quan Bình biết võ, 18 tuổi, bèn xin Bình làm con nuôi. Kinh MT và các chùa thờ Quan Đế tôn Bình là Quan thái tử, tôn xưng là Cửu thiên Uy linh Hiển hóa Đại thiên tôn.
2. Tượng năm Ông (ngũ công): Giống tượng ba Ông, nhưng vẽ thêm Trương Tiên cầm cung đứng sau Quan Bình; và Vương Thiên Quân cầm giản đứng sau Châu Thương.
Vương Thiên quân là Thiên Lôi (Lôi Công, Linh Quan, Thái ất Lôi thinh Ứng hóa Thiên tôn). Kinh MT tả: Kim tinh châu phát. Hiệu tam ngũ hỏa xa Lôi Công. Phụng chủy ngân nha. Thống bách vạn tỳ hưu thần tướng. Phi đằng vân vụ, hiệu lịnh lôi đình. Giáng vũ khai tình, khu tà trị bịnh. (Mắt vàng tóc đỏ. Hiệu là Lôi Công coi ba mươi lăm xe lửa. Miệng nhọn như mỏ chim phượng, răng bạc. Chỉ huy một trăm vạn thần tướng dũng mãnh. Lướt mây cưỡi mù, lịnh ban sấm sét. Tuôn mưa làm nắng, đuổi tà trị bịnh.)
Trương Tiên là Linh ứng Trương tôn Đại đế Thất khúc Dục thánh Thiên tôn. Theo kinh MT, Trương phù trợ sản phụ, trẻ sơ sinh, v. v... Vũ khí là đạn vàng và cung trúc (kim đạn, trúc cung) nhưng có khi tranh thờ dân gian vẽ cầm cung và một mũi tên.
Phía trên tượng năm ông thường viết bốn chữ Hán “Ngũ Công Vương Phật”, tương truyền xuất hiện ở Trung Quốc từ đời Thanh, Càn Long thứ 46 (1781).
Thờ Ông thì không được ăn thịt Trâu...
(Theo damayman. com)